به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت، آمارهایی هم که از گوشه و کنار کشور به گوش می‌رسد نگران‌کننده است. این در حالی است که به دلیل آمار بالای تصادف‌ها و سوانح مختلف نیاز به تخت‌های آی‌سی‌یو در کشور همواره رو به افزایش است، زیرا براساس استانداردهای جهانی از هر ۱۰۰ تخت بیمارستانی باید ۱۰ تخت مراقبت‌های ویژه در بیمارستان وجود داشته باشد. این در حالی است که به گفته برخی کارشناس‌ها تنها ۱۲ هزار تخت مراقبت ویژه در کشور وجود دارد که اگر جمعیت ایران را ۸۵ میلیون نفر در نظر بگیریم با یک حساب سرانگشتی متوجه می‌شویم به ازای هر ۷ هزار و هشتاد و سه نفر تنها یک تخت مراقبت‌های ویژه وجود دارد! بنابراین اگر بحرانی مانند سیل، زلزله، کرونا و موارد مشابه در کشور به‌خصوص تهران و کلانشهرها رخ دهد، فاجعه انسانی به بار خواهد آمد. البته به گفته برخی کارشناسان این روزها بسیاری از بیماران نیز به دلیل نبود تخت خالی مراقبت‌های ویژه سرگردان هستند و تعدادی از آنها نیز در آمبولانس‌ها یا مراکز درمانی جان می‌سپارند. البته با شیوع بیماری کرونا معضل کمبود تخت مراقبت‌های ویژه عیان‌تر شد هر چند بعد از مدتی با تبدیل تخت‌های سی‌سی‌یو و اورژانس به تخت آی‌سی‌یو مشکلات به صورت مقطعی حل شد. هر چند برخی دست‌اندرکاران مربوطه بر این عقیده‌اند که آن تخت‌ها را به دلیل نداشتن استانداردهای لازم و کافی جمع‌آوری کرده‌اند و به همین دلیل بیماران برای یافتن تخت مراقبت ویژه سرگردان هستند.

فوت بیماران در آمبولانس

دکتر محمدمهدی قیامت رییس سابق انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران در این‌باره به «جهان‌صنعت» گفت: برخلاف تصورات موضوع کمبود تخت‌های آی‌سی‌یو بیمارستان‌ها جدید نیست، زیرا سال‌هاست درگیر کمبود تخت مراقبت ویژه، تجهیزات و دارو هستیم. بیمارستان‌ها نیز به دلیل تعرفه‌های پایین توانایی رفع کمبودها را ندارند. وزارت بهداشت نیز بودجه‌ای برای این کار ندارد. این در حالی است که برخی از بیماران برای اینکه یک تخت خالی مراقبت‌های ویژه پیدا کنند ساعت‌ها دور شهر چرخانده می‌شوند تا شاید تخت پیدا شود. اما متاسفانه تعداد قابل‌توجهی از آنها در آمبولانس‌ها یا اورژانس‌ها جان می‌سپارند.
مدیرعامل بیمارستان ایرانمهر با اشاره به اینکه باید در این حوزه خیلی فوری و جدی بازنگری اساسی شود اظهار کرد: متاسفانه چند سالی است عزم جدی برای کاهش معضلات آی‌سی‌یوها تامین داروهای بیهوشی یا دیگر داروهای حیاتی بیماران و بیمارستان‌ها نیست، حال آنکه تخت‌های مراقبت‌های ویژه بسیار گرانقیمت هستند. اما به طور کلی معتقدم برای عبور از این بحران‌ها مسوولان وزارت بهداشت باید بازنگری اساسی کنند. حال آنکه اگر دوباره بحرانی مانند کرونا یا زلزله و سیلی در تهران رخ دهد، تعداد زیادی از مردم به دلیل کمبود تخت مراقبت‌های ویژه جانشان را از دست می‌دهند.
معاون اسبق نظام پزشکی تهران با تاکید بر اینکه اغلب مصدومان تصادف‌ها به دلیل ضربه مغزی و کمبود تخت مراقبت‌های ویژه و تجهیزات لازم بیمارستانی فوت می‌کنند، بیان کرد: متاسفانه در بسیاری از مواقع افراد در تصادف‌ها یا سوانح دچار ضربه مغزی یا دیگر جراحات می‌شوند که به دلیل دیر رسیدن اورژانس و نبود تخت مراقبت‌های ویژه فوت می‌کنند. اگر هم به بیمارستان‌های دولتی مراجعه کنید، متوجه می‌شوید که بیماران را تا دو روز در اورژانس نگه داشته‌اند تا تخت مراقبت‌های ویژه خالی شود که متاسفانه تعدادی از آنها به دلیل نبود تخت همان ‌جا، جان می‌سپارند. البته چنین موضوعاتی بسیار نگران‌کننده است، زیرا براساس استانداردهای جهانی به ازای هر ۱۰۰ تخت بیمارستانی باید ۱۰ تخت مخصوص به مراقبت‌های ویژه وجود داشته باشد. اما در حال حاضر تنها ۱۲ هزار تخت مراقبت‌های ویژه در سراسر کشور داریم که این آمار براساس معیارهای جهانی باید دو برابر باشد.

تعداد تخت‌های مراقبت ویژه کمتر از استاندارد جهانی

برخلاف گفته‌های دکتر قیامت، دکتر اتابک نجفی، مدیر برنامه فوق‌تخصصی مراقبت‌های ویژه دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با اشاره به اینکه کمبود تخت مراقبت‌های ویژه معضلی جدی است اما هنوز به بحران تبدیل نشده به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم وضعیت کمبود تخت‌های مراقبت‌های ویژه مانند سالهای گذشته است. براساس استانداردهای جهانی برای بیمارستان‌های دانشگاهی به ازای‌ هر ۱۰ تخت باید یک و نیم تا دو تخت آی‌سی‌یو وجود داشته باشد. ولی با توجه به افزایش جمعیت افراد مسن در ایران و کلیه جوامع بشری به ازای هر ۱۰ تخت باید دو و نیم الی ۳ تخت وجود داشته باشد. اما در حال حاضر تعداد تخت‌های مراقبت‌های ویژه سراسر کشور کمتر از استانداردهای جهانی است. رییس گروه بیهوشی و مراقبت‌های ویژه بیمارستان سینا با اشاره به کمبود داروها نیز اظهار کرد: علاوه بر مشکلات تخت‌های مراقبت ویژه در حال حاضر با کمبود دارو نیز روبه‌رو هستیم. متاسفانه این روزها سرم مانیتول برای افراد دارای فشار خون بالا نداریم. همچنین داروهای بیهوشی هم نایاب است. این روزها نیز بیشتر درگیر تهیه دارو هستیم و مشکلاتی مانند کمبود تخت مراقبت‌های ویژه و تجهیزات آن هم معضل جدیدی نیست که امیدواریم برطرف شود. ضمن اینکه باید توجه داشت تخت‌های مراقبت‌های ویژه نه تنها در ایران بلکه در تمامی کشورها به دلیل گرانی کم هستند. آمریکای شمالی و کشورهای عربی نیز از پس هزینه‌های مراقبت‌های ویژه بر نمی‌آیند.

چاره‌ای نداریم!

دکتر محمد فروزش، استاد تمام دانشگاه علوم‌پزشکی نیز با اشاره به اینکه باید با داشته‌ها کنار آمد به «جهان صنعت» گفت: برخی اوقات به دلیل شیوع بیماری‌هایی مانند کرونا یا مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا میزان تخت‌های مراقبت‌های ویژه دچار نوساناتی می‌شود که گاهی دچار کمبود تخت نیز می‌شویم. به نظرم برای حل این بحران می‌توان برنامه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در نظر گرفت. برای حل بحران کمبود تخت مراقبت‌های ویژه در دوران کوتاه‌مدت می‌توان تخت‌های آی‌سی‌یو را مدیریت کرد. یعنی بیماران را مدام جا به جا کرد، چرا که به هر حال باید با داشته‌ها کنار آمد. در میان‌مدت نیز می‌توان برخی تخت‌های بیمارستان‌ها را به تخت‌های مراقبت‌های ویژه تبدیل کرد. در برنامه بلندمدت هم برای رفع این مشکل می‌توان به ساخت و احداث بیمارستان با تخت‌های مراقبت ویژه پرتعداد اشاره کرد. در هر صورت افزایش تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو یک شبه امکان‌پذیر نیست. بلکه برای حل این موضوع نیاز به بودجه و زمان کافی است و البته اهتمام جدی دولت و مجلس و تمام بخش‌های مربوطه.